Tăng cân quá nhiều khi mang thai khiến mẹ bầu phải đối mặt với rất nhiều nguy cơ ảnh hưởng tới sức khoẻ như: tiểu đường thai kỳ, sinh non, cao huyết áp, phải sinh mổ, nhiễm độc thai nghén…Do vậy, làm thế nào để kiểm soát được cân nặng khoẻ mạnh trong suốt quá trình mang thai mang thai đóng một vai trò rất quan trọng và cần được các mẹ bầu đặc biệt chú ý, bởi vì thừa cân hay thiếu cân trong giai đoạn này đều có thể gây ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe của cả mẹ lẫn thai nhi. Tuy nhiên, hiện nay ở Việt Nam có rất nhiều hội nhóm đang hướng dẫn các thành viên áp dụng chế độ Lowcarb và Keto để giảm cân ngay cả trong thời kì thụ thai, mang thai và cho con bú. Vậy những chế độ dinh dưỡng hạn chế tối đa tinh bột nêu trên có thực sự an toàn cho mẹ bầu hay không? Bài viết này 24K DIET hy vọng sẽ giúp bạn đưa ra được quyết định
Chế độ ăn Keto là gì?
Keto là một thuật ngữ thường được sử dụng cho những chế độ ăn kiêng chứa giàu chất béo và vừa đủ chất đạm và rất ít tinh bột. Các chế độ ăn kiêng phổ biến ở nước ngoài hiện nay như Atkins, South Beach và Paleo cũng được xếp thuộc vào nhóm Keto. Chế độ ăn Keto thực sự đã được các bác sĩ sử dụng từ những năm 1920 để điều trị căn bệnh động kinh. Khi áp dụng chế độ ăn Keto cần nạp khoảng 75% đến 90% hàm lượng calo hàng ngày từ chất béo và chỉ được bác sĩ chỉ định áp dụng cho những trường hợp cụ thể và thường dưới sự giám sát của y tế. Trong những năm gần đây tại Việt Nam và trên thế giới, phương pháp ăn kiêng Keto này đã trở thành một trong những chế độ ăn phổ biến và đặc biệt hấp dẫn nhất dành cho bất kỳ ai đang có mong muốn giảm cân.
Tác dụng của chế độ ăn Keto đối với cơ thể
Chế độ ăn Keto dựa trên một chức năng của cơ thể con người được gọi là Ketogenesis. Thuật ngữ này đề cập đến việc cơ thể bạn sản xuất các hợp chất hữu cơ được gọi là xeton. Các tế bào trong cơ thể bạn phụ thuộc vào glucose như một nguồn năng lượng chính. Khi bạn nạp ít tinh bột (hay còn gọi là carbohydrate) hơn trong chế độ ăn hàng ngày, sẽ dẫn đến cơ thể có ít glucose hơn, vì vậy cơ thể bạn sẽ bắt đầu chuyển sang đốt cháy chất béo để lấy năng lượng. Xeton là sản phẩm phụ của quá trình đốt cháy chất béo này. Khi điều này xảy ra, cơ thể bạn đang ở trong trạng thái được gọi là Ketosis.
Trong trường hợp khi cơ thể sản xuất quá nhiều xeton, độ pH của máu giảm xuống dưới mức bình thường là 7,35 và cơ thể rơi vào trạng thái được gọi là nhiễm toan xeton. Một cơ thể bình thường khoẻ mạnh sẽ sử dụng insulin từ tuyến tuỵ để giữ cân bằng quá trình sản xuất xeton trong cơ thể, vì vậy nhiễm toan xeton chỉ là vấn đề đáng lo ngại khi bạn đang mắc bệnh tiểu đường và đây là dấu hiệu của bệnh tiểu đường nặng mất kiểm soát rất nguy hiểm đối với sức khỏe.
Những chất dinh dưỡng nào cần thiết khi mang thai?
Những gì bạn ăn trong quá trình mang thai rất quan trọng vì cơ thể bạn đang phải đảm đương rất nhiều việc để duy trì một cân nặng hợp lý, đồng thời phải cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho thai nhi phát triển. Trung bình, thai nhi sẽ cần khoảng 340 calo mỗi ngày để phát triển khỏe mạnh. Thành phần dinh dưỡng nạp vào từ những calo này đóng vai trò cực kỳ quan trọng và nó phải bao gồm ít nhất các chất dinh dưỡng được khuyến nghị sau đây: Canxi, Sắt, Iốt, Cholin, Vitamin A, Vitamin D, Vitamin B6, Vitamin B12, Axit folic
Theo 24K DIET việc áp dụng chế độ ăn keto khi mang thai có ba rủi ro chính cụ thể như sau:
1) Axit folic là chìa khóa cho sự phát triển của não bộ và cột sống và được tìm thấy chủ yếu trong các loại thực phẩm giàu tinh bột như các loại ngũ cốc tăng cường vi chất dinh dưỡng, bánh mì giàu chất béo và đậu. Do vậy, loại bỏ những thứ này khỏi chế độ ăn uống của người mẹ đang mang thai có thể đem lại rất nhiều rủi ro và thậm chí nguy hiểm cho thai nhi.
Ngoài ra, hầu hết các bác sĩ sẽ khuyên bạn nên hạn chế nạp quá nhiều chất béo bão hòa để kiểm soát quá trình tăng cân khi mang thai. Điều này cũng giúp tránh các biến chứng như huyết áp cao khi mang thai.
2) Chế độ ăn Keto ngược lại yêu cầu người áp dụng phải nạp ít tinh bột và nhiều chất béo bão hòa hơn, khiến các mẹ bầu khó có thể tuân theo đúng các chỉ dẫn này mà vẫn đảm bảo được cho cơ thể được nhận đầy đủ chất dinh dưỡng thiết yếu. Do vậy, thay vào đó các bạn nên sử dụng các thực đơn Eat Clean lành mạnh của 24K DIET gồm các loại trái cây, rau, ngũ cốc, protein nạc và các sản phẩm từ sữa để đảm bảo đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng cho mẹ và bé
3) Hiện nay, theo 24K DIET tất cả các nhóm giảm cân bằng chế độ ăn Keto ở Việt Nam đang sử dụng phương pháp Dirty Keto (Keto bẩn) với mục đích nhanh chóng đưa cơ thể đạt được trạng thái Ketosis mà không phải tốn nhiều thời gian chuẩn bị các bữa ăn lành mạnh tốt cho sức khoẻ, thực tế chế độ ăn này về lâu dài sẽ dẫn đến cạn kiệt các vitamin, khoáng chất và việc không nạp đủ chất các dinh dưỡng thiết yếu sẽ gây nguy hiểm ngay cả đối với người bình thường khoẻ mạnh chứ không chỉ đối với mẹ và thai nhi, bạn không nên áp dụng phương pháp Dirty Keto ngay cả khi không mang thai bởi vì nếu sử dụng các thực phẩm siêu chế biến trong thời gian kéo dài sẽ dẫn đến nhiều nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khoẻ. Một nghiên cứu gần đây thậm chí còn gắn các loại thực phẩm làm sẵn và siêu chế biến với việc tăng nguy cơ ung thư. Các nhà nghiên cứu đã theo dõi thói quen ăn uống và hồ sơ sức khỏe của 104.980 người trưởng thành trong 5 năm. Những người ăn nhiều thực phẩm chế biến quá kỹ có nhiều nguy cơ mắc một số dạng ung thư nhất trong suốt thời gian nghiên cứu so với những người thường xuyên ăn các thực phẩm toàn phần lành mạnh.
Vậy kết luận có nên áp dụng chế độ ăn Lowcarb, Keto khi mang thai không?
Mặc dù chế độ ăn Keto là một chế độ dinh dưỡng khoa học và đang rất phổ biến tại Việt Nam và trên thế giới. Tuy nhiên, tính an toàn của nó đối với sức khoẻ của bà mẹ mang thai vẫn là một câu hỏi chưa được khoa học trả lời rõ ràng. Đối với phụ nữ mang thai, việc hạn chế một nhóm thực phẩm nạp vào cơ thể trong thời gian mang thai có thể gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Do vậy, chế độ ăn Keto không được khuyến khích trong trường hợp này vì nó yêu cầu người áp dụng phải hạn chế tinh bột ở mức tối đa. Ngoài ra, trước khi áp dụng bất kì chế độ dinh dưỡng hoặc tập luyện nào trong suốt quá trình thụ thai, mang thai và cho con bú bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để nhận được sự tư vấn chính xác nhất để đảm bảo sức khoẻ tối ưu cho bản thân, không nên nhận tư vấn từ những hội nhóm hoặc từ những người không có chuyên môn sẽ mang lại rất nhiều rủi ro đối với sức khoẻ bản thân và thai nhi.